Konjonktiva

Konjonktivit halk arasında “kırmızı göz hastalığı” dışında “göz gribi” ve “göz nezlesi” şeklinde de anılmaktadır. Gözdeki kan damarlarının belirginleşmesiyle birlikte gözlerde kanlanma ve kızarıklıklar şeklinde belirti vermektedir. Hastalığın ortaya çıkmasında dış etkenler önemli rol oynadığı için herkeste görülebilecek bir göz hastalığıdır.

Konjonktivit, göz küresini saran beyaz şeffaf tabaka olan konjonktivanın, alerji, bakteri ya da virüsler sebebiyle iltihaplanması sonucu ortaya çıkmaktadır. Konjonktivit tek gözde ya da her iki gözde birden ortaya çıkabilmektedir. Bazı durumlarda bulaşıcı olabilen konjonktivit özellikle alerji kaynaklı değilse çeşitli hijyen kurullarına uyulmaması nedeniyle ortaya çıkabilmektedir.

Konjonktivit tedavisinde tedavi yöntemi, hastalığın çeşidine göre gerçekleştirilmektedir. Genellikle göz damlaları sıcak ve soğuk kompres gibi yöntemlerle tedavisi gerçekleştirilir.

Konjonktivit Nedir?

Konjonktivit konjonktivanın yani gözün beyaz kısmı olan sklera tabakasını örten dokunun ve göz kapaklarının iç kısımlarının bakteri, virüs veya alerjik sebeplerden dolayı iltihaplanmasıdır.

Konjonktivit, tıp literatüründeki aadını gözün beyaz kısmı sklera ve göz kapaklarının içini kaplayan konjonktivadan almaktadır. Hastalık göz kanlanması ve gözde kızarmaya da neden olduğu için toplumda kırmızı göz hastalığı olarak da bilinmektedir.

Konjonktiva adı verilen ve iç yapısında çok ince damarlar bulunan bu ağın temel işlevi, gözün nemli kalmasını sağlayan çeşitli maddeleri üretmektir. Çeşitli nedenlerden dolayı bu yapıda gerçekleşen iltihaplanmanın sonucunda bu damarla çok daha belirgin hale gelir ve gözün beyaz kısmında kanlanmalar ve kızarıklık oluşur.

Konjonktivit hastalığında oluşan bu iltihaplanmanın nedeni bakteri, virüs veya alerjik kaynaklıdır. Mantar, mikrop çeşitli parazitler ve kimyasallar ve de göze temas eden çeşitli cisimler hastalığa neden olabilmektedir.

Virüsler hastalığın ortaya çıkmasındaki en yaygın görülen nedendir. Viral konjonktivit salgın yoluyla da bulaşabilmektedir.

Bakteriyel konjonktivit, skleranın üzerindeki konjonktivanın çeşitli bakteriler nedeniyle enfekte olmasıdır. Genellikle hijyen kurallarına uyulmadığı için ortaya çıkarken yetişkinlere göre çocuklarda daha çok görülebilmektedir.

Polen, çim, toz gibi uçuşan maddelere karşı oluşan konjonktivit ise alerjik konjonktivittir. Bu maddelere hassasiyeti olan kişilerin metabolizmaları tepki olarak çeşitli maddeler ortaya çıkartır.

Alerjik konjonktivitin gelişme nedeni ise bu maddelerdir. Gözde kızarıklık, kaşıntı ve sulanma gibi belirtiler verir. Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar ve yetişkinlikte de devam eder.

Konjonktivit hastalığının birçok türü ileri seviyeye gelene kadar belirti vermez ve bir anda ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden erken teşhis için düzenli göz doktoru kontrolü önemlidir. Hastalık genellikle çevre etkileşimi sonucu ortaya çıkar ancak alerjik türünde genetik faktörler de rol oynamaktadır.

GÖZ DOKTORLARIMIZDAN RANDEVU ALMAK İÇİN TIKLAYIN

Konjonktivit Neden Olur?

Konjonktivit pek çok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenler alerjik, bakteriyal ve viral sebeplerdir. Hastalığın birden çok sebebinin olmasının temel nedeni gözlerimizin dışarıdan gelen tüm etkenlere açık olmasıdır. Ayrıca alerjik konjonktivtte genetik faktörlerin de rolünün olmasıdır.

Gözlerde kızarıklık ve kanlanma başta olmak üzere sulanma, çapaklanma, batma gibi belirtiler verebilmektedir. Tedavide gecikilirse kronikleşme ihtimali belirir.

Hastalığın ortaya çıkmasındaki sık görülen nedenler aşağıdaki gibidir:

• Yeterince temizlenmemiş , kirli ellerle gözlere dokunmak, ovuşturmak,
• Klorlanmamış havuza girmek veya konjonktivitli kişilerle aynı havuzda yüzmek,
• Üst solunum yolu enfeksiyonları,
• Kir, toz, kıl, kum gibi yabancı maddelerin gözlere teması,
• Gözyaşı üretiminde yaşanan yetersizlikler,
• Göz sağlığını olumsuz etkileyecek olan sigara, nargile gibi tütün ürünlerinin dumanına veya kirli havaya gözlerin aşırı maruz kalması,
• Mevsimsel olarak polen, toz veya evcil hayvan tüyüne alerji olması,
• Kontakt lensin altına toz kaçması,
• Güneş ışınları ve rüzgarların sebep verdiği göz kuruluğu,
• Göze kimyasal madde temas etmesi

gibi nedenlerle görülebilmektedir.

Risk Altındaki Kişiler Kimlerdir?

• Alerjisi olan ve ailesinde alerji geçmişi olan kişiler,
• Virüs ya da bakteri bulaşıcılığı açısından elverişli durumda olan kreş, oku, ofis gibi kalabalık yerlerde günlük vaktinin çoğunu geçiren kişiler,
• Uzun aralıklarla değiştirilen kontakt lens tipini kullanan kişiler.

Konjonktivit Belirtileri Nelerdir?

Konjonktivit belirtileri kişideki hastalığın türüne göre değişiklik göstermektedir. Genel iltihaplanmaya bağlı olarak görülen gözün beyaz kısmındaki kızarıklığın nedeni göz damarlarındaki şişme ve bundan kaynaklı oluşan ödemdir. Kalıcı hasarın önlenmesi için tedaviye erken başlanması önemlidir.

Göz akında iltihaplanma nedenlerine bağlı olarak konjonktivit farklı türlere ayrılır. Bu türlere göre, hastalarda görülen belirtiler değişiklik gösterir ve buna uygun olacak şekilde tedavi planı oluşturulur.

Göz kapaklarında şişme sıklıkla alerjik ve bakteriyel konjonktivitte görülür. Müdahale edilmezse diğer göze de sıçrayabilmektedir. Gözdeki yanma ve kaşıntı ise alerjik konjonktivitin tipik bir özelliğidir. Viral ve bakteriyel konjonktivitte ise daha çok gözlerde sulanma görülmektedir. Konjonktivitin diğer sık görülen belirtileri şu şekildedir:

• Gözde sulanma
• Çapaklanma
• Göz çevresinde kızarıklık ve şişkinlik
• Gözlerde yanma ya da batma hissi
• Gözde kaşıntı
• Göz kanlanması
• Alt göz kapağının içerisinde oluşan foliküler
• Gözde ağrı hissi
• Sabah uyandıktan sonra kirpiklerde kabuklanmalar ve yapışma

gibi belirtiler görülebilmektedir.

Hastalığın Türleri Nelerdir?

Alerjik Konjonktiva: Toplum arasında göz nezlesi de olarak bilinmektedir. Her iki gözü de etkilemekle birlikte bulaşıcı değildir. Ortaya çıkış nedeni havada alerjiye sebep olan toz, hayvan tüyü ve polen gibi çeşitli maddelere gözün verdiği reaksiyonlardır.

Mevsimsel olarak oluşup gözde enfeksiyona neden olabileceği gibi diğer sebeplere de bağlı gelişebilir. Genetik aktarım nedeniyle görülebilen tek konjonktivit çeşididir. Antihistaminik ilaçlar, suni gözyaşı damlaları ve iltihap önleyici ilaçlarla önleyici veya iyileştirici tedavi yapılabilmektedir.

Bakteriyel Konjonktiva: Adından da anlaşılabileceği gibi bakteri kaynaklı olan bir türdür. Göz zarının bakteriler sebebiyle iltihaplanmasıdır. Yalnızca tek gözde görülebilmekte olup bulaşıcı olduğu söylenebilir. Tüm yaş gruplarında görülebileceği gibi en çok çocuklarda görülmektedir.

En sık rastlanan belirtisi gözlerde açık yeşil veya sarı renkte akıntılar görülebilmektedir. Ellerin yeterince temiz olmadan gözlere dokunulması, bakteri üretimine sebep olan kozmetik ürünlerin kullanımı ve kalabalık ortamlarda bulunma gibi nedenlerle hijyen kurallarına yeteri kadar dikkat edilmediği için ortaya çıkar. İyileştirici amaçlarla antibiyotik damla ve kremler kullanılmaktadır.

Viral Konjonktiva: Genellikle adenovirüslerin sebep olduğu bir konjonktiva türüdür. Grip ve soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları ile birlikte sıklıkla görülmektedir. Bulaşıcılığı en yüksek olan türdür. Birkaç gün içinde kendiliğinden geçtiği ve hafif belirtiler ile seyrettiği için genellikle bir tedavi uygulamaya ihtiyaç kalmaz.

Kırmızı Göz Hastalığından Gözlerimi Nasıl Korurum?

Göz nezlesi ve kırmızı göz hastalığı olarak da bilinen konjonktivadan korunmak için şu önlemleri alabilirsiniz:

• Antiseptik sabunlar kullanılarak ellerin ve yüzün sık sık yıkanması,
• Özellikle bahar aylarında ve yaz mevsiminin başlangıcı yani polenin yoğun görüldüğü aylarda, araba camlarının ve evin camlarının kapalı tutulması,
• Polen mevsiminde güneş gözlüğü kullanmaya özen gösterilmesi,
• Özellikle toplu yaşam alanlarında tek kullanımlık havluların kullanılması,
• Havuza girileceği zaman yüzücü gözlüğü ile gözlerin bakteriyel etkilerden korunmasının sağlanması,
• Lens takıp çıkartırken hijyen kurallarına dikkat etmek,
• Özellikle ellerin ve göz çevresinin iyice yıkandıktan sonra göz lenslerinin değiştirilmesi ve özel lens solüsyonunun kullanılması,
• Lenslerin başkalarıyla paylaşılmaması ve değiş tokuş edilmemesi,
• Kontakt lens kullananların duş alırken bu lensleri çıkartılması,
• Gözlük kullanılıyorsa temizliğine dikkat etmek,
• Hapşırırken ve öksürürken ağızın kapatılması ve sonrasında muhakkak ellerin yıkanması,
• Ellerin sıklıkla temas ettiği masa, mutfak tezgahı, cep telefonu ve kapı kolu gibi yüzeylerin sık sık dezenfekte edilmesi,
• Sigara dumanının yoğun olduğu ve hava kirliliğinin olduğu ortamlardan uzak durmak,
• Evde toz oluşumunu engellemek için sık sık yaşam alanlarının havalandırılması,

gibi önlemler alarak konjonktivite yakalanma ihtimalimizi minimum düzeye indirebiliriz.

Konjonktiva Tanısı Nasıl Koyulur?

Konjonktivit tanısı hastanın belli şikayetlerinin dinlenmesi sonucunda ayrıntılı göz muayenesi ile koyulmaktadır. Belli başlı belirtiler ve bulgular tanı koymada genellikle yeterlidir. Bu belirtiler içerisinde gözde kaşıntı, kızarıklık ve sulanma gibi belirtilerin olması önemlidir.

Kişide konjonktiva belirtilerinin en zaman başladığı, etrafındaki kişilerde hastalığın olup olmadığı ve alerjisinin olması ve hastalığın tekrarlayan nitelikte belirtiler verip vermediği doktor tarafından tanı koyulması için genellikle istenilen bilgilerdir.

Konjonktivit Tedavisi Nasıl Gerçekleştirilir?

Tedavi prosedürü konjonktivit türüne göre değişmektedir. Hastalığın 3 farklı çeşidi vardır. Viral, bakteriyel ya da alerjik türlerin her biri için ayrı ayrı tedaviler uygulanmaktadır. Bu yüzden hastalığın nedeninin doğru tespiti ve buna uygun bir tedavi uygulanması önemlidir.

Alerjik konjonktiva tedavisinde soğuk kompres ve göz damlaları aracılığıyla alerjinin neden olduğu kaşıntı ve kızarıklık ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca güneş ışığından uzak durma ve dışarıdayken güneş gözlüğü kullanma gibi ek tedbirler de uygulanmaktadır.

Eğer göz kuruması nedeniyle ortaya çıkan bir konjonktiva mevcutsa, suni göz yaşı damlalarıyla gözün üst yüzeyinin nemlendirilmesi ve böylece tahrişin giderilmesi amaçlanır.

Bakteriyel konjonktiva tedavisinde ise, soruna hangi bakterinin neden olduğu saptanır ve buna uygun olarak 7-10 gün kadar göz doktoru tarafından reçete edilen antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Konjonktivit belirtileri genelde birkaç güne hafifleyerek bulaşıcılığı birkaç güne geçmektedir. Destek amaçlı soğuk ve sıcak kompres de uygulanmaktadır.

Viral konjonktivada bir çok kez tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Belirtiler genellikle hafif şiddetle seyretmektedir. Tedbir amaçlı hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Hastalar gözlerini çeşitli dış etkenlerden hijyen kurallarına normalden daha fazla dikkat ederek korumalıdır. Hastalara birkaç gün boyunca göz damlası kompres ve pomat önerilebilmektedir.

Konjonktivit tedavi edilmezse yerleşip tekrar etme ihtimali olan bir hastalıktır. Hastalığın farklı türleri farklı özellikler gösterir. Örneğin; viral ve alerjik konjonktivit bulaşıcıyken alerjik türü bulaşıcılık göstermez.